Ontmaskerd

De Zwitserse geleerde Conrad Gessner (1516-1565) publiceerde in 1558 over draakjes, in het vierde deel van een algemene beschrijving van fauna, de Historia Animalium (Natuurgeschiedenis van dieren). Gessner hield zich bezig met talloze onderwerpen, van filologie en religie tot medicijnen en natuuronderzoek, en stond in contact met allerlei geleerde mensen in Europa.

Van een van deze vele contacten ontving hij een tekening van een draakje met een bijbehorende uitleg. Hij nam deze illustratie, net weer een ander model dan wat we tot nu toe gezien hebben, en de beschrijving op in zijn werk. Hierbij presenteerde hij als eerste het beestje expliciet als een door de mens vervaardigd object. Hij legt in detail uit hoe ze gemaakt werden:

"Om gewone mensen te misleiden worden door apothekers en anderen roggen gedroogd en vervormd in allerlei vreemde houdingen, zodat de dieren eruitzien als slangen of gevleugelde draken. Ze verbuigen het lichaam, vervormen de kop en de bek, en snijden delen van het lichaam bij om het dier een andere vorm te geven. De onderste helft van het dier wordt bijgesneden, en wat overblijft opgeheven, zodat het dier vleugels lijkt te hebben."

Hiermee vertelt Gessner ons vrij veel over de cultuur rondom de draakjes, die blijkbaar door wat hij omschrijft als “gewone mensen” voor echt aangezien werden. Hij legt er nogal de nadruk op dat dit soort bedrog vooral gepleegd werd door apothekers. Het was natuurlijk ook interessant om zo’n dier juist in een apothekerswinkel tentoon te stellen. Zo’n griezelig beest kon klanten de zaak in trekken, waardoor de apotheker zijn kennis over de natuur - en dus over geneesmiddelen - etaleren. Of zou het toch een verwijzing zijn naar Belon, die zijn loopbaan als apotheker begonnen was?