De nummus in de late oudheid

Het Romeinse Rijk onderging in de late oudheid een aantal economische ontwikkelingen, waar deze munt onderdeel van was. Er zijn twee grote monetaire hervormingen die in deze periode werden ingevoerd, die van Aurelianus en later die van Diocletianus. In 271 n.C. verminderde de externe druk op de grenzen van het Romeinse Rijk en kon keizer Aurelianus zich op binnenlandse zaken richten. In 274 werden verscheidene munthuizen in Italië opnieuw geopend en Aurelianus introduceerde een nieuwe zilveren munt, de aurelianus (vernoemd naar zichzelf). De bedoeling was om het geldsysteem met drie metalen (goud, zilver, brons) weer nieuw leven in te blazen, geïnspireerd door het geldsysteem van Caracalla (211-217). De nummus, zoals die van ons, werd geïntroduceerd door keizer Diocletianus, die de monetaire hervormingen van Aurelianus wilde vernieuwen. Toen hij de nummus in 293 invoerde, werd deze gemaakt van biljoengoud, een legering van zilver en brons. Estiot, S., “The Later Third Century” in William E. Metcalf eds. The Oxford Handbook of Greek and Roman Coinage (2012) 538-560

Deze kleine munt met de buste van Helena is dus niet alleen merkwaardig door diens eigenaardigheden, maar ook doordat die deel uitmaakte van grotere economische ontwikkelingen in de latere jaren van het Romeinse Rijk. Deze munt laat ook goed zien hoe kleine dingen grote verhalen kunnen vertellen: deze kleine nummus vertelt ons van alles over belangrijke gebeurtenissen uit het leven van Helena en de invloedrijke rol die zij potentieel heeft gespeeld in de geschiedenis van het Romeinse Rijk, de instelling van de Constantijnse dynastie en de ontwikkeling van het christendom in de antieke wereld.