Indische studenten aan het Galgewater

Bladerend door het bevolkingsregister valt ons op dat in de eerste jaren van de twintigste eeuw verreweg de meeste panden aan het Galgewater studenten huisvestten. Deze geschiedenis zit misschien wat verborgen, maar laat wel zien dat het studentenleven in de wijk verder teruggaat dan je zou denken. Van alle studenten die aan het Galgewater woonden in die jaren, was er één vrouw, namelijk Françoise Theodore Voight. Zij woonde op nummer 22 met haar vader en moeder die ook altijd andere studenten in huis hadden. Françoise zou de rest van haar leven aan de universiteit verbonden blijven: zij promoveerde in 1938 tot doctor in de letteren en filosofie en werkte tot in de jaren vijftig als collectiespecialist in de Leidse UB.

Françoise was in Padang geboren, op Sumatra, toen haar vader daar werkzaam was. Zij was zeker niet de enige met koloniale wortels aan het Galgewater. In het bevolkingsregister komen we studenten tegen uit plaatsen op Java zoals Blitar, Semarang, Soerabaya, Batavia, maar ook uit Nickerie in Suriname en uit Curaçao.

In de stadsvilla Naomi hebben ook twee studenten met wortels in Indonesië gewoond: Adolf Maximiliaan Pino en Conno Alting Mees. Pido was in Padang geboren en studeerde Indologie om later terug te keren naar Nederlands-Indië voor een bestuurlijke carrière. Hij schopte het uiteindelijk tot resident van Semarang. Gedurende zijn tijd als bestuurder schreef hij korte verhalen, die nu romantisch en nostalgisch aandoen. Zijn dochter memoreerde later dat Pino nog met een voet in de oude Indische wereld stond. Hij had geen oog en ook geen interesse in de moderne politieke bewegingen die voor een onafhankelijk Indonesië streden.

Ook Conno Alting Mees was in Nederlands Indië geboren en zou er na zijn studie weer naar terugkeren. Alting Mees studeerde Indische talen en werd docent Maleis. Toen in 1945 Nederlandse troepen naar Indië gestuurd werden, schreef hij een cursus Maleis voor militairen, waarin hij hen opmerkelijke zinnetjes leerden vertalen, zoals: “Hoe zal het de inlanders innemen, wanneer de soldaten, die het eerst komen, de taal kennen en ook goede manieren en correctheid kennen!” De geschiedenis leert ons dat het tegengestelde waar was: Indonesiërs riepen de onafhankelijkheid uit en verzetten zich juist tegen de Nederlandse militairen. Conno Alting Mees is na de dekolonisatie les gaan geven in Bandung en later in Maleisië. In Nederland was na de onafhankelijkheid nog maar weinig vraag naar zijn kennis en expertise.