Een indrukwekkende en wonderlijke boekencollectie

Het begin van deze indrukwekkende boekencollectie moet bestaan hebben uit de verschillende edities van de Memoires in het huis van de familie en de intellectuele omgeving die Salme’s zoon Rudolph stimuleerde om te beginnen met wat later zijn levensmissie zou worden: het verzamelen van allerlei soorten informatie. Zijn liefde voor boeken en zijn eindeloze jacht op kennis mondde uit in de indrukwekkende collectie die we nu in deze boekenkast vinden.

In zijn tienerjaren diende Rudolph als cadet in de militaire academie, zoals het de adel van die leeftijd in Duitsland betaamde, maar dit was niet zijn ambitie…

Na zijn tijd in het leger leger werkte hij als directeur van een bank in Caïro, maar hij vond zijn echte roeping pas later, als selfmade politicus en oriëntalist. Zijn ultieme droom om te fungeren als een soort tussenpersoon tussen Arabieren en Joden in Palestina werd helaas nooit gerealiseerd.

Zijn collectie bestaat nu uit ongeveer 800 boeken, samen met vele overdrukken, tijdschriften en ander archiefmateriaal. De meeste boeken hebben zijn persoonlijke ex libris en handtekening. De collectie is uniek in zijn soort vanwege de uitgaven en vertalingen van de Memoiren, een aantal van zijn eigen publicaties, en een grote verscheidenheid aan boeken over het Midden-Oosten in het begin van de 20e eeuw, over politiek, geschiedenis, religie, anthropologie, reisliteratuur, en vele andere onderwerpen.

Het archiefmateriaal bestaat uit vele persoonlijke brieven van schrijvers en vooraanstaande persoonlijkheden uit die tijd (uitnodiging van Zijne Majesteit Koning Foead I van Egypte uit 1935, brieven van Snouck Hurgronje, Theodor Herzel, John Philby en vele anderen). Het bijhouden van zijn persoonlijke correspondentie met deze vrienden en kennissen verspreid over de wereld, moet een aanzienlijk deel van zijn dagelijkse routine gevormd hebben.

Ondanks het feit dat Rudolph door persoonlijke of politieke redenen een aantal keer tussen landen is verhuisd (Duitsland, Egypte, Engeland, Zwitserland), slaagde hij erin allerlei soorten informatie over het Midden-Oosten te verzamelen. Niet alleen boeken, maar ook krantenknipsels uit verschillende internationale kranten (Times, Vossische Zeitung, Luzerner Neueste, Egyptian Gazette). Tussen de verzamelde knipsels zijn stukken over serieuze onderwerpen (Raub de Kolonien, de Arische politiek van Herr Streicher) maar ook bizarre verhalen (de lichtgevende vrouw van Pirano). Men kan zich alleen maar verbazen over de hoeveelheid informatie die hij verzamelde. Hij moet een uitgebreide systematische catalogus hebben gehad, of een fantastisch fotografisch geheugen om alle kleine knipsels die hij verzamelde bij te houden. Deze krantenknipsels zijn de kers op de taart van de boekenverzameling. Je vindt ze geregeld als verrassing in de boeken, omdat Rudolph vaak knipsels op geschikte plaatsen in de tekst verstopte.

In de volgende stappen worden een aantal voorbeelden van boeken belicht, en Rudolph’s knip-en-plak-activiteiten daarin.