Zilver van papier

De vellen papier die hier op tafel bij het Nationaal Museum van Wereldculturen liggen op hun kop. Stel je maar voor dat je aan de andere kant van de tafel staat, gebogen over deze vellen biljetten.

Het zijn vijf Chinese bankbiljetten. Het ontwerp is eeuwenoud. De regel was: hoe groter het formaat, des te groter de waarde die het vertegenwoordigt. Zometeen starten we bij het meest waardevolle exemplaar. Kun je zien welke dat is?

Maar eerst dit: biljetten als deze werden gemaakt tussen 1853 en 1859, tijdens de regering Xianfeng. Het was een periode waarin de productie van koperen muntgeld stokte. Juist nu het urgent was om het leger te kunnen te betalen, want er woedde een burgeroorlog.

Onzekere tijden. Niet alleen was er te weinig capaciteit om nieuw geld te gieten, ook was het nog eens zo dat het volk het andere edelmetaal, zilver, begon te hamsteren. En alsof dat nog niet genoeg was, was het een tijd waarin westerse machten zich met China gingen bemoeien. Ook dat zorgde ervoor dat er geld en zilver uit de kas vloog. En dus viel de regering met veel tegenzin terug op het gebruik van papiergeld, een eeuwenoud principe dat altijd met de nodige argwaan werd bekeken. De geschiedenis wees immers uit dat biljetuitgifte vrijwel altijd leidde tot hoge inflatie.

Dit briefgeld was een teken aan de wand: de laatste Chinese dynastie liep op zijn einde. Echt Chinees was die dynastie trouwens niet. Je kunt dat zien aan het grootste biljet, een zilverbiljet.