PWM Trap

Deze mysterieuze initialen behoren tot Pieter Willem Marinus Trap, een 19e-eeuwse lithograaf. Dit signatuur geeft ons een prachtig voorbeeld van een kunstenaar die met de hand ingekleurde prenten maakt. Op een gegeven moment was hij aangesteld als prentmaker van het internationaal archief van Etnografie, waardoor zijn illustraties in veel museumpublicaties terecht kwamen.

De vier hoeken van deze kleurrijke tie-dye-handleiding geven een inkijk in het wie, wat, waarom, wanneer en waar. Ze tonen aan dat het verhaal zonder twijfel start in Leiden, voordat het ons naar Indonesië brengt en weer terug.

Trap maakte deze illustratie in opdracht van de Leidse zakenman Felix Driessen. De verre gebieden van het Koninkrijk der Nederlanden waren in de 19e eeuw voor mannen als Driessen een nieuwe wereld om te ontdekken. Felix was de oudste van dertien en begon vanaf 1887 stapsgewijs met een van zijn broers het familiebedrijf over te nemen – een fabriek in Leiden met de naam De Leidsche Katoenmaatschappij. Het bedrijf verkocht katoen dat was geweven, gebleekt, geverfd en bedrukt volgens de trends van destijds.

Door de opkomende globalisering waren de broers gedwongen om innovatiever te zijn dan hun vader, en begonnen ze te experimenteren met materialen, kleuren en technieken. Het is geen verrassing dat Driessen naar Indonesië is gereisd om met eigen ogen het magische creatieproces van tie-dye te zien, dat vervaardigd werd aan de kust van Semarang, Java.

Hier begint ons verhaal, terug in 1889. De industriële revolutie had Europa in haar greep. Tentoonstellingen vierden de artistieke vooruitgang en nieuw uitgevonden materialen voor het publiek. In zijn publicatie ‘Tie and Dye-work Manufactured at Semarang’, merkte Driessen op dat er in het tentoonstellen van traditioneel Tie-dye iets ontbrak….