Lieber Papa

Van begin 1878 tot eind 1879 bezocht Felix verschillende landen in Zuidoost-Azië. Wat hij zag en meemaakte lezen we in zijn brieven aan het thuisfront. Zijn brieven schreef hij in het Duits, soms met wat Nederlands ertussen. De brieven beginnen steevast met ‘Lieber Papa’.

Bijgevoegd bij de brieven stuurde Felix ook echte batiks naar huis, om af te kijken en na te maken. Niet alleen stukjes, maar ook hele doeken. Hij schreef over zijn bezoeken aan batikkerijen waar hij probeert zoveel mogelijk te weten te komen over het maakproces.

“Van twee kanten komt de naäperij,” schreef Felix in 1879 vanuit Semarang. Hij zette deze observatie kracht bij door twee stalen mee te sturen van concurrenten uit Nederland en Zwitserland. Er waren zelfs namaaksels van hun eigen imitatiebatiks. De ene, schrijft hij, is wel goed, de ander “smerig & slecht”.

Ook stuurde hij imitatie batiks uit eigen fabriek retour. Handelaren op Java lieten de doeken soms oververven om ze alsnog voor echte handgemaakte batiks te kunnen laten doorgaan. Dat verkocht veel beter, bleek uit brieven van zowel Felix als van later zijn broer Carl. Die schreef vanuit Batavia op 30 november 1892:

“Ook bezochten we Lim Tjang Hoey, den Chinese-Batik-Fabrikant die onze blauwe batik artikelen koopt om overtebatikken. Hij klaagde zeer over de slechte druk onzer doeken en slendangs, waardoor vele doeken waardeloos worden, omdat de Maleier die deze artikelen koopt ze daaraan onmiddellijk als batik belanda herkent,”