Stempels en banden

Eerste drukken van zijn werk werden al tijdens Bilderdijks leven ware collector’s items. Voor complete sets telden verzamelaars grote bedragen neer. Op een veiling in Amsterdam brachten Bilderdijks werken in achtenzestig delen, gebonden in ‘half Engelsche banden en onafgesneden’, in 1823 bijvoorbeeld tweehonderd gulden op.

Een van de fanatiekste Bilderdijk-verzamelaars was de bekende dichter Hendrik Tollens (1780-1856). Nog in 1849 merkte hij op: ‘Bilderdijk heeft zeker geen vuriger vereerder en bewonderaar dan mij’. Niet alleen las hij alles wat van en over hem uitkwam, hij ontpopte zich ook als een gedreven collectioneur. De letterkundige Hendrik de Jager schreef later: ‘Tollens leed altijd aan de manie tot verzameling van dichterlijke curiositeiten. De completering van zijn Bilderdijk inzonderheid behartigde hij op een wijze, die eer eene speculatie om geld te verliezen, dan geld te winnen, kon geheeten worden. Voor wat hem ontbrak, ontzag hij geen prijs.’ Hij verzamelde eerste drukken, manuscripten en curiosa en hield voortdurend veilingen in de gaten.

Zijn 133 drukken van Bilderdijk liet Tollens, vermoedelijk in de jaren vijftig van de negentiende eeuw, uniform inbinden in mooi blauwlinnen banden, die versierd werden met stempels. Dat moet een kostbare aangelegenheid zijn geweest. De complete set, waarvan hier een paar delen te zien zijn, wordt in Leiden bewaard. Wat het extra bijzonder maakt is dat ook de originele stempels overgeleverd zijn.