Zeldzaam, maar niet uniek

Om meer over een object te weten te komen, kunnen we kijken naar voorbeelden van soortgelijke objecten en de context waarin die gevonden zijn.

Het Leidse museum bezit drie vergelijkbare objecten, maar slechts een daarvan heeft nog een bijbehorende onbeschreven helft, zoals onze AAL 146. Ze bevatten allemaal dezelfde soort tekst (daar later meer over).H. GOEDICKE, The Journal of Egyptian Archaeology 54 (1968), 23–30. Er zijn nog vier van dit soort stenen in het Egyptisch Museum in Cairo, waarvan er drie met hun andere helft zijn behouden. In die drie specifieke gevallen zijn beide helften beschreven met dezelfde tekst. We weten dat er nog twee gevallen van dit soort stenen bestaan, maar hun locatie is onbekend.

De exemplaren uit Cairo zijn belangrijk omdat, in tegenstelling tot die uit Leiden, hun herkomst bekend is. Ze zijn in 1943-44 gevonden door de Egyptische archeoloog Zaki Saad, op de begraafplaats van Helwan, ten zuiden van Cairo.Z.Y. SAAD, Royal Excavations at Saqqara and Helwan (1941-1945), Cairo 1947, 105-107, pl. XLII-XLIII. Deze enorme begraafplaats werd gedurende de gehele Egyptische geschiedenis gebruikt, maar staat het meest bekend om de graven uit de vroegste perioden, van ca. 3100 tot 2600 v.C. De meeste graven in Helwan zijn slechts kuilen, waarvan sommige nog aangekleed zijn met een bescheiden rechthoekige constructie van leem.E.C. KÖHLER, Archéo-Nil 18 (2008), 113–130.

De graven waar Saad de beschreven stenen heeft gevonden stammen uit een iets latere periode. Ze zijn waarschijnlijk gemaakt gedurende de zogeheten Vierde Dynastie (ca. 2550-2440 v.C.), ten tijde van de Piramiden van Gizeh. Een van de stenen uit Cairo noemt Farao Chefren, die de een-na-grootste piramide in Gizeh heeft opgetuigd. De beschreven stenen komen uit de graven van vrouwen. Volgens sommige teksten waren deze vrouwen priesteressen in de tempel van El-Kab, in het zuiden van Egypte.H.G. FISCHER, Orientalia 29 (1960), 187–190. Sommige van deze stenen zijn zelfs naast hun skeletten gevonden.

Laten we nu terugkomen op ons exemplaar uit Leiden.