Ontvoering?
Wetenschappers zijn er nog niet over uit wat of wie ‘vilbia’ was. Er zijn een paar theorieën. In eerste instantie werd ervan uitgegaan dat Vilbia een vrouwennaam was, en dat deze vloek was uitgeschreven door een man die zijn vrouw aan een ander had verloren. Maar zou hij in dat geval zo’n lange lijst van verdachten hebben gehad?
Later werd er geconstateerd dat het lijdend voorwerp van het Latijnse werkwoord involavit (heeft gestolen) meestal een object was en geen persoon. De conclusie was dat Vilbia een slavin moest zijn geweest. Dan werd ze dus aangeduid als een object, een bezit, en niet als persoon. Als dat klopt, hebben we hier een voorbeeld van een Romeinse ontvoering.
Echter, de nieuwste theorie stelt dat ‘vilbia’ een woord was in de inheemse taal. Waarschijnlijk werd een soort scherp object bedoeld, bijvoorbeeld een speld of broche. Niet zo sensationeel als een ontvoering, maar deze interpretatie is wel een stuk logischer gezien de context en de andere vloeken die duidelijk over diefstal van objecten gaan.
Dit soort discussies laten goed zien hoe moeilijk het is om de vloeken te vertalen. Naast het gebruik van onbekende woorden in een verloren taal, maakt nog een ander aspect van deze vloek het vertalen erg moeilijk…