Een Magische Tekst

Alsof het ontcijferen en vertalen van een 2000-jaar-oude tekst niet al moeilijk genoeg is, heeft dit tablet nog een extra uitdaging in petto: elk woord is achterstevoren geschreven. Dat laatste zinnetje zou dan zo worden: kle droow si nerovetsrethca neverhcseg. De woordvolgorde klopt nog wel, maar de woorden zelf zijn omgekeerd. Daar komt nog bij dat er geen spaties worden gebruikt: kledroowsinerovetsrethcaneverhcseg. Je kunt je voorstellen hoeveel moeite het de vertalers heeft gekost om dat allemaal te achterhalen! Als je het trucje eenmaal kent, kan je het op dit tablet goed zien. Als je naar het laatste woord kijkt, lees je ANIVOI, maar dat is dus eigenlijk IOVINA (de naam Jovina).

We kunnen helaas alleen maar gissen naar de functie van deze omgekeerde manier van schrijven. Er wordt wel verondersteld dat het bijdroeg aan de werking van de vloek door iets wat sympathische magie wordt genoemd. D. Ogden, ‘Binding Spells: Curse Tablets and Voodoo Dolls in the Greek and Roman Worlds’, in: V. Flint, et. al. (ed.), Witchcraft and Magic in Europe Vol. 2: Ancient Greece and Rome (London 1999) 1-90. De vloektekst werd op de een of andere manier verwrongen en verminkt, waardoor de vloek hetzelfde verminkende effect zou hebben op het slachtoffer. Dit gold niet alleen voor het omgekeerd schrijven van de tekst, maar ook voor het opvouwen van de tabletten voordat ze in het water werden gegooid. Het opvouwen zou een soort imitatie zijn van het vastbinden of wurgen van het slachtoffer. Het is eigenlijk een soort voodoo: wat er met het tablet gebeurt, gebeurt ook met het slachtoffer. De straf die op dit tablet wordt genoemd, ‘zo vloeibaar als water worden’, zou ook een vorm van sympathische magie kunnen zijn. Het legt een verband tussen het water van de bron, waar het tablet uiteindelijk in terecht kwam, en de straf die de dief moest ondergaan. Laat ze maar net zo vloeibaar worden als het water van de bron.

Maar was dat echt het effect?