Knap knapperig!

Kroepoek is echt heel knapperig voedsel. In de Oxford Dictionary of Food and Nutrition zien we de term "krupuk" uitgelegd als crackers gemaakt van vis of zeevruchten gemengd met rijst- of sagomeel, gedroogd, en vervolgens gefrituurd. De Engelse taal heeft het woord overgenomen uit het Indonesisch, maar hoe zit het met de Nederlandse taal?

Kroepoek is geen typisch Nederlands woord. Het woord "kroepoek" is afgeleid van het Indonesische woord "kerupuk of krupuk", dat verwijst naar relatief grote crackers. Dit Indonesische woord lijkt fonetisch op de krakende geluiden van knapperige snacks. Door de knapperigheid van het voedsel zal de eter op natuurlijke wijze een krakend geluid produceren, en dit geluid leverde de naam op. Kroepoek is dus een onomatopee die via het koloniale verleden met Indonesië in de Nederlandse taal is terechtgekomen.Zie artikel over Kompasiana

Hoe zit het met de kleinere variant van kroepoek? Welnu, kripik, dat verwijst naar chips en crackers van kleiner formaat, zou ook een onomatopee zijn. De woorden zijn echt fascinerend! Voordat u op weg gaat naar een andere halte op de Chin-Ind route, kunt u hieronder lezen over een taalkundige strijd die ik persoonlijk heb gevoerd toen ik in het restaurant van mijn familie werkte.

Toen ik net begon met werken in een Chinees-Indonesisch restaurant begreep ik niet helemaal de afkortingen die werden gebruikt op de Chinese bonnetjes. Voor elke bestelling wordt er een small bonnetje geprint om aan de koks te geven, zodat de bestelling soepel wordt verwerkt. Er waren dus altijd twee bonnetjes, eentje met Nederlands, en eentje met Chinees die naar de keuken werd gestuurd en terug werd gegeven aan de restaurantkant toen het eten klaar was.

Toen ik de bonnen aan het checken was om te kijken of de bestelling compleet was, zag ik het Chinese karakter 并 bing er op geprint. Lichtelijk verward herinnerde ik me dat mijn moeder me had verteld dat soms variaties of andere karakters werden gebruikt, aangezien het makkelijker te noteren was. In Mandarijn Chinees wordt 并 bing gebruikt als een voegwoord en als losstaand karakter is het niet logisch op een bon.Doordat het Chinese schrift echter gebruik maakt van radicalen om de betekenis en uitspraak te veranderen is het logisch dat deze 并 bing een betekenis zou hebben die past bij de restaurant setting, aangezien het een soortgelijke uitspraak heeft. 并 Bing was dus waarschijnlijk een vereenvoudigde versie van 饼 bing, wat koekje of cake betekent in Chinees, met het enige verschil wat tussen de twee woorden bestaat in toon is, en een klein verschil in schrijfwijze.

Destijds wist ik echter nog niet wat het had moeten zijn. Ik vroeg mijn oom of het een typfout was. Hij pakte vervolgens de kroepoek en zei dat dit de 并 bing was. Toen viel het kwartje eindelijk, de enige 饼 bing die we hadden was natuurlijk de 虾饼 xiabing, het Chinese woord voor kroepoek! Het wakkerde mijn interesse in deze gefrituurde cracker uit Indonesië aan, vandaar dit verhaal.